Alihan Töre Sagunî

Bugünkü Kırgızistan’ın Tokmak (kadim Balasagun) şehrinde bir Özbek ailesinde doğdu (1885). Tokmak, Mekke, Medine ve Buhara mektep ve medreselerinde tahsil gördü. Seçkin ulema, tabiptir. Türk, Arap, Fars dilleri uzmanıdır.

1916 yılındaki halk ayaklanmasının faal katılımcısı. Sovyet ve Çin hükümetleri tarafından çok defa hapsedilmiştir. Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin kurucusu ve Reisicumhurudur (1944-46). Mareşal rütbesi sahibi (1945). SSCB’ye kaçırılmış (1946) ve Özbekistan Taşkent’te vefat etmiştir (1976).

Ebedi istirahatgahı, Şeyh Zeyniddin Baba kabristanındadır. Altı oğul, iki kız çocuğu babasıdır.

Aşağıdaki eserlerin müellifi ve tercümanıdır:
Uyanalım, uyanmak devri geldi. Çöçek, 1945.
Ahmed Daniş. Nevâdirü’l-Vakaye (Fars. terc.). Taşkent, 1962; İstanbul-Taşkent, 2021.
Timur Tüzükleri (Fars. terc.). Taşkent, 1991; Taşkent, 1997;  İstanbul, 2004; 2009; 2010.
Türkistan Kaygısı. 1. kitap. Taşkent, 2003.
Tarih-i Muhammedî. Taşkent, 1991, 1997, 2004, 2008, 2014, 2017, 2018.
Hermann Vambery. Buhara Tarihi (Türk. terc.), elyazması.
Derviş Ali Çengî. Musiki Risalesi (Fars. terc.ye rehberlik), elyazması.
Şifêü’l-İlel. Taşkent, 2004.
Bütün Şiirleri. Taşkent, 2005; İstanbul-Taşkent, 2021.
Türkistan Kaygısı 1-2. Orient-İstanbul, Würzburg, Almanya, 2006; İstanbul, 2019; Türkistan Kaygısı (Özbekçe), İstanbul, 2011; Taşkent, 2021.