Ali Rıza Gökçe
Cumhuriyet’ten altı yıl önce, 1917 yılında Malatya’nın Hekimhan ilçesi Deveci köyünde doğdu. Kendi köyünün üç sınıflı ilkokulundan sonra, köyüne yirmi yedi kilometre uzaklıktaki Hasançelebi beldesinde son iki sınıfı okuyarak ilkokulu bitirdi. Doksan yedi kilometre uzaklıkta bulunan şehir merkezindeki Malatya Lisesi’nde sürdürdüğü eğitimini 1936 yılında okul birincisi olarak tamamlarken, kitaba eklediğimiz son bölümde görseline yer verdiğimiz okulun ‘1’ numaralı diplomasını almaya hak kazanarak Malatya Lisesi’nin ilk mezunu oldu.
Genç Cumhuriyet’in her türlü olanaksızlıklara karşın yaşama geçirmeyi başardığı eğitim devrimiyle ilk on yılda yaratılan yeni kuşak gençlerden birisi olarak, yurtdışına öğrenci gönderme programı sınavlarında aldığı yüksek puanlarla Londra Gemi İnşaatı Mühendisliği ve Berlin Makine Mühendisliği fakültelerine gönderilmeye hak kazandı. Fakat ülkemizin bir türlü yakasını kurtaramadığı kayırma düzeninde tanıdığı olmadığı için kazandığı haklar kullandırılmadı. Teklif edilen Budapeşte Ziraat Mühendisliği’ni de kendisi kabul etmedi.
Bundan sonra, Atatürk’ün “Cumhuriyet’in yaptırımı olacak bu kurumun açılışında duyduğum mutluluğu hiçbir girişimde duymadım!” söylemiyle 1925 yılında açtığı Ankara Hukuk Fakültesi’ne 1936 yılında giren yazar, 1939 yılında fakülteyi bitirmesinin ardından Mardin, Kastamonu ve Sivas’ta savcı yardımcılığı ve hâkimlik görevlerinden sonra, Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı olarak önce Elazığ’a, ardından 1958 yılında Erzincan’a atandı.
Eski Türkçeyi çok iyi düzeyde okuyup yazan ve Fransızca da bilen yazar, kendi söyleyişiyle “Mülkün temeli olan adaletin varlığı, yasalardan ziyade onu uygulayanların kişiliğinde aranır. Adalet, iyi düzenlenmiş hukuk kurallarının, onu düzenleyecek kudrette olan hâkimler tarafından uygulanmasıyla gerçekleşebilir!” ilkesiyle, Türkiye Cumhuriyeti’nde savcı ve yargıç olarak yirmi beş yıl görev yaptı.
1964 yılında kendi isteğiyle emekli olmasının ardından Malatya’da avukatlık yapmaya başlayan yazar, 1965 genel seçimlerinde Malatya CHP milletvekili adayı olarak, İsmet İnönü’nün liste başı olduğu ön seçimde dördüncü sırada yer aldı. Fakat Türkiye’de ilk ve son kez 1965 seçimlerinde uygulanan Milli Bakiye Sistemi nedeniyle, seçimler sonucunda Malatya’nın bir milletvekili başka bir kente kaydırıldığı için, o seçime değin genel seçimlerde Malatya’dan en az dört milletvekili çıkaran CHP bu kez üç milletvekiliyle yetinmek durumunda kalınca seçilemedi ve Cumhuriyet Senatosu seçimlerine hazırlanırken 1966 yılında kırk dokuz yaşındayken sonsuzluğa göç etti.
